جهان امروز بر پایه‌ی داده‌ها می‌چرخد.
اما در میان میلیون‌ها ترابایت داده، تنها آن‌هایی ارزش واقعی دارند که قابل اعتماد باشند.
در دنیایی که شفافیت به اندازه‌ی نفت و طلا کمیاب شده،
فناوری بلاکچین در حال تبدیل شدن به ستون جدید اقتصاد جهانی است —
و یک پژوهشگر ایرانی در قلب اروپا، نقشی کلیدی در این تحول ایفا می‌کند.
نام او جواد واشقانی فراهانی (Javad Vasheghani Farahani) است،
که در محافل علمی بین‌المللی با نام Jay Hani شناخته می‌شود —
کاندیدای دکتری دانشگاه Modul University Vienna،
و یکی از چهره‌های نوظهور در حوزه‌ی Blockchain, IoT و Energy Sustainability.
پژوهش اخیر او که با عنوان
“A Sustainability Assessment of a Blockchain-Secured Solar Energy Logger for Edge IoT Environments”
در ژورنال علمی Sustainability ( MDPI ) منتشر شده،
توانسته مرزهای علم و صنعت را در حوزه‌ی اقتصاد انرژی دیجیتال جابه‌جا کند.
انقلاب اعتماد در داده‌های انرژی
تا چند سال پیش، بلاکچین بیشتر با رمزارزها شناخته می‌شد.
اما امروزه در قلب صنایع واقعی — از انرژی گرفته تا لجستیک — حضور دارد.
فراهانی با پژوهش خود نشان داده است که بلاکچین می‌تواند
برای ثبت شفاف، پایدار و اقتصادی داده‌های انرژی نیز به کار رود.
در واقع، پروژه‌ی او پاسخی است به یکی از بنیادی‌ترین مشکلات جهان امروز:
چگونه می‌توان به داده‌های انرژی اعتماد کرد؟
مدل فنی – اقتصادی پژوهش
در این پروژه، داده‌های انرژی خورشیدی از طریق حسگرهای دقیق (INA219) جمع‌آوری می‌شوند.
این داده‌ها به‌صورت محلی توسط Raspberry Pi 4B (4GB RAM) پردازش می‌گردند.
سپس، خروجی‌ها با الگوریتم رمزنگاری SHA-256 هش شده و در بلاکچین ثبت می‌شوند.
سیستم مورد استفاده، قرارداد هوشمند SolarLogger است
که در شبکه‌ی Ethereum Proof-of-Stake (Sepolia Testnet) اجرا می‌شود.
در این ساختار، هر وات انرژی به رکوردی دیجیتال تبدیل می‌شود
که نه می‌توان آن را پاک کرد، نه دستکاری — تنها می‌توان آن را خواند.
به همین دلیل است که فراهانی آن را «دفتر کل حقیقت انرژی» می‌نامد.
نتایج تجربی؛ شفافیت در عمل
پژوهش فراهانی صرفاً یک مدل نظری نیست.
او آن را در محیط واقعی آزمایش کرد و داده‌های واقعی ثبت نمود.
در طول ۱۳۵ ساعت (بیش از ۵ روز و نیم) اجرای سیستم:
- بیش از ۱۰٬۲۶۸ رکورد انرژی ثبت شد.
- انرژی کل مصرفی سیستم تنها ۰٫۸۱۸ kWh بود.
- در ۱۰۵ قطع ارتباط شبکه، داده‌ها با موفقیت بازیابی شدند.
- مصرف CPU کمتر از ۰٫۰۲٪ باقی ماند.
این نتایج، ادعای بسیاری از منتقدان بلاکچین را رد می‌کند —
زیرا نشان می‌دهد بلاکچین نه‌تنها پرمصرف نیست،
بلکه در معماری درست، می‌تواند یکی از سبزترین فناوری‌های عصر دیجیتال باشد.
اهمیت اقتصادی پژوهش
اقتصاد امروز با بحران اعتماد داده مواجه است.
بانک‌ها، نهادهای انرژی و حتی دولت‌ها
در حال جست‌وجوی راه‌هایی برای اطمینان از صحت گزارش‌های انرژی‌اند.
پژوهش فراهانی مدلی ارائه می‌دهد که با هزینه‌ای پایین
می‌تواند داده‌های انرژی را به دارایی اقتصادی معتبر و قابل اعتماد تبدیل کند.
در این مدل، هر واحد انرژی مانند یک «توکن انرژی پاک» است —
قابل ردیابی، غیرقابل جعل، و شفاف برای همه‌ی ذی‌نفعان.
از اتریش تا ایران
ایران یکی از بالاترین نرخ‌های تابش خورشید در جهان را دارد،
اما نبود سیستم‌های شفاف و قابل اعتماد،
مانع سرمایه‌گذاری گسترده در انرژی خورشیدی شده است.
مدل بلاکچینی فراهانی می‌تواند این معادله را تغییر دهد:
- داده‌ها به‌صورت خودکار و رمزنگاری‌شده ثبت می‌شوند.
- سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی می‌توانند صحت داده‌ها را خود بررسی کنند.
- هر پروژه انرژی، گواهی دیجیتال غیرقابل جعل دریافت می‌کند.
در نتیجه، ایران می‌تواند به مرکز منطقه‌ای تجارت انرژی پاک تبدیل شود —
جایی که اعتماد دیجیتال پایه‌ی اقتصاد انرژی است.
ارتباط با سیاست‌های جهانی
پژوهش فراهانی کاملاً در راستای اهداف European Green Deal
و سیاست‌های سازمان ملل برای توسعه پایدار (UN SDGs) است.
او نشان داده که فناوری بلاکچین می‌تواند
همزمان ابزار سودآوری اقتصادی و ابزاری اخلاق‌محور برای شفافیت زیست‌محیطی باشد.
به همین دلیل، مدل او اکنون در چند پروژه‌ی تحقیقاتی در اروپا
به‌عنوان نمونه‌ی «Blockchain for Energy Transparency» در حال بررسی است.
فناوری در خدمت اخلاق اقتصادی
فراهانی در یکی از گفت‌وگوهایش گفته است:
«اعتماد را نمی‌توان صادر کرد، باید آن را طراحی کرد.»
این جمله، فلسفه‌ی کل پروژه‌ی اوست.
او فناوری را به‌عنوان ابزار بازسازی اعتماد میان مردم، صنعت و دولت می‌بیند.
به‌زعم او، بلاکچین همان کاری را برای اقتصاد می‌کند
که حسابداری دوبل برای تجارت در قرن پانزدهم انجام داد —
بازگرداندن نظم، شفافیت و پاسخ‌گویی.
بلاکچین و هوش مصنوعی؛ نسل بعدی اقتصاد انرژی
فراهانی در مرحله‌ی بعد قصد دارد
الگوریتم‌های هوش مصنوعی (AI) را برای تحلیل داده‌های بلاکچینی به کار گیرد.
این ترکیب باعث می‌شود سیستم بتواند به‌صورت خودکار تصمیم‌گیری کند:
چه زمانی انرژی ذخیره شود، چه زمانی فروخته شود،
و چگونه شبکه‌ها بهینه شوند.
در واقع، AI مغز تصمیم‌گیر است و Blockchain قلب اعتماد.
فرصت‌های همکاری علمی و صنعتی
به‌عنوان کاندیدای دکتری دانشگاه Modul Vienna،
جواد واشقانی فراهانی (Jay Hani) از پژوهشگران، شرکت‌ها و استارتاپ‌ها دعوت به همکاری می‌کند.
حوزه‌های پیشنهادی همکاری:
- Blockchain for Renewable Energy Data
- IoT for Smart Power Systems
- AI-driven Sustainability Modeling
- Tokenization of Green Certificates
- Web3 for Carbon Transparency
او همچنین آماده همکاری با پژوهشگران ایرانی
در نگارش مقالات بین‌المللی، تهیه‌ی پروپوزال‌های فاند پژوهشی (Horizon Europe, ERC, FWF)،
و توسعه پروژه‌های کاربردی در حوزه انرژی پاک است.
دانشگاه Modul Vienna؛ مرکز پیوند فناوری و اقتصاد
دانشگاه Modul University Vienna یکی از مؤسسات پیشرو اروپا در حوزه‌ی مدیریت دیجیتال،
نوآوری و پایداری است.
پروژه‌ی فراهانی نمونه‌ای از رویکرد میان‌رشته‌ای این دانشگاه است
که فناوری، اقتصاد و محیط‌زیست را در یک مسیر واحد قرار داده است.
این دانشگاه با تمرکز بر پروژه‌های واقعی و صنعتی،
دانشجویان دکتری خود را به‌سمت پژوهش‌هایی سوق می‌دهد
که بتوانند تأثیر مستقیم بر سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و زیست‌محیطی داشته باشند.
تأثیرات چندبعدی پروژه
پژوهش فراهانی نه فقط علمی، بلکه چندوجهی است —
با اثرگذاری در سطوح اقتصادی، اجتماعی و سیاستی.
- اقتصادی: افزایش بهره‌وری و جذب سرمایه.
- اجتماعی: ارتقای اعتماد عمومی به داده‌های دولتی.
- محیط‌زیستی: کاهش انتشار کربن.
- فناورانه: به‌کارگیری امن IoT و Web3 در مدیریت انرژی.
در مجموع، پروژه‌ی فراهانی را می‌توان یکی از نخستین نمونه‌های عملی
از اقتصاد شفاف انرژی در سطح جهانی دانست.
ایران و اقتصاد دیجیتال آینده
اگر این مدل در ایران پیاده‌سازی شود،
می‌تواند اقتصاد انرژی کشور را از حالت سنتی به ساختار دیجیتال تبدیل کند.
هر خانه می‌تواند یک گره هوشمند در شبکه ملی انرژی شود،
که داده‌های خود را ثبت و تأیید می‌کند.
به این ترتیب، ایران وارد مرحله‌ای از اقتصاد مبتنی بر داده و اعتماد خواهد شد —
اقتصادی که با شفافیت آغاز می‌شود و با پایداری ادامه می‌یابد.
نتیجه‌گیری: آینده روشن در پرتو شفافیت
پژوهش جواد واشقانی فراهانی نقطه‌ی تلاقی فناوری، اخلاق و اقتصاد است.
او نشان داده است که آینده اقتصاد جهانی نه بر پایه‌ی رقابت ناعادلانه،
بلکه بر محور اعتماد دیجیتال و شفافیت داده خواهد چرخید.
در زمانی که داده‌های جعلی، تصمیم‌گیری‌های اقتصادی را تهدید می‌کنند،
او سیستمی طراحی کرده است که حقیقت را غیرقابل‌تغییر می‌سازد.
این همان جایی است که خورشید و بلاکچین دست در دست هم می‌دهند —
برای ساخت آینده‌ای که در آن، انرژی و اعتماد هر دو پاک‌اند.